Şafak Çatalbaş

Dönüştürmeler / Conversions

09/11/2014

Nidrazone, Remains of the Road, Citizen Cosmos, Hukuk-u Hayal adlı birbirlerine heterojen duran videolar, bir başka açıdan bakıldığında birbirlerine kenetlenmekteler. Şafak Çatalbaş’ın video çalışmalarında özneler, diller, hareketler, oyunlar birbirleriyle dengeyi bozan bir ilişkiye girmekte. Her bir çalışma ayrı yolları izleyerek, kendi içinde bir dönüştürme eylemiyle birlikte edimselleşmekte.

Çizgiler birbirlerini kırmakta ve yönlerini başka taraflara doğru çevirmekte. Bir ‘Zen-oluş’ içinde, düşünceler kolektif olanı birbirinden ayırmakta ve diğer yandan da birleşmekte. Her bir çizgi ise kırık halinden yola çıkarak çatallaşan yollar çizmekte. Değişkenlerin her biri çeşitlilikler göstermekte. Bir alan veya bir mekan içinde oluşan performatif diller hem sesi hem de sessizliği içine çağırmakta. Hukuk dili bir anda oyundan yapılma cam bir saydamlığın içindeki dile dönüşebilmekte. Beat generation klasiği olarak dönüp duran, bir ileri bir geri giden dairenin içinde, Kerouac’ın kitabındaki kelimeler sayfa sayfa yırtılarak yola geri verilmekte. Yollarda olan ile dönmekte olan birleşmekteler.

Bugün, kimliklere sıkışıp kalmış olan öznellikler, Kant’ın 18.yüzyılda öne sürmüş olduğu kozmopolit vatandaşlık kavramının dünyasının aşılması için oyunlar oynamaktan başka bir çare kalmadığını bize hissettirmekte. Video çalışmasında bir yarışma ve rekabet koşulları yaratmakta olan Şafak Çatalbaş, günümüzde her yerde karşılaştığımız birinci olma hırsını açığa çıkartarak ancak kozmopolitleşebileceğimizi acı bir şekilde hatırlatmakta.

Walter Benjamin, Hannah Arendt Jacques Derrida gibi düşünürler için de bir ‘şiddet alanı’ olarak öne çıkan ‘’kurucu hukuk’’ bir başka sözde-dile çevrildiğinde anlaşılmakta mıdır? Nereden gelinmektedir? Nereye gidilmek istenmektedir? Nasıl bir hayat kurulacaktır? Sorular soruları takip eder. Bu dört video çalışması birbirlerini kesmektedir, kesişmektedir ve birbirlerine eklemlenmektedir: Kitap, hukuk, yol ile sınır ve anlık dönüştürmeler vatandaşların hayatlarını kurgusal bir şekilde düşündürtmekte.

Ali Akay

View from the exhibition “Conversions”, Açıkekran New Media Arts Gallery, Istanbul, 2014